De Belastingdienst heeft per 1 juli 2018 de handhaving van de ZZP-wetgeving (de DBA-wet) verruimd.
De Dienst heeft vervolgens – krachtens het Toezichtsplan Arbeidsrelaties – bij 104 opdrachtgevers een bedrijfsbezoek gebracht om de naleving van de DBA-regels te beoordelen. De uitkomst van dat onderzoek is alarmerend: bij 59 van de 104 opdrachtgevers “leek sprake van in meer of mindere mate onjuist handelen”. Daarvan werd bij 12 opdrachtgevers geconstateerd dat zij de arbeidsrelatie niet juist hebben gekwalificeerd; bij die ondernemers wordt een vervolgonderzoek uitgevoerd naar het vermoeden van kwaadwillendheid. De Tweede Kamer is geschrokken van de omvang van ‘het ZZP-gesjoemel’ en eist een hardere aanpak.
De Belastingdienst is per 1 juli 2018 gestart met de uitvoering van het Toezichtsplan Arbeidsrelaties tussen zelfstandige ondernemers en opdrachtgevers. Dat plan omvatte het bezoeken van 104 opdrachtgevers, om met de resultaten daarvan een nieuwe strategie voor toezicht en handhaving van de ZZP-regels op te stellen. In het Toezichtsplan is een selectie gemaakt met als doel om zoveel mogelijk verschillende branches en sectoren te bezoeken. Staatsecretaris Snel van Financiën heeft de resultaten van het onderzoek aan de Tweede Kamer meegedeeld. Die resultaten zijn alarmerend: in ruim 50% van de bedrijfsbezoeken hebben opdrachtgevers ‘vermoedelijk onjuist gehandeld’. Bij dat onjuist handelen gaat het om arbeidsrelaties waarbij:
- er aanwijzingen zijn voor de aanwezigheid van een gezagsverhouding;
- ZZP'ers dezelfde werkzaamheden op dezelfde wijze verrichten als eigen werknemers;
- ZZP’ers kernactiviteiten verrichten, werkzaamheden die betrekking hebben op een wezenlijk onderdeel van de bedrijfsvoering, hetgeen een aanwijzing kan zijn voor werken in dienstbetrekking;
- ZZP’ers niet vervangen kunnen of mogen worden, terwijl er sprake lijkt te zijn van gezag;
- ZZP'ers niet zelfstandig hun werk kunnen indelen;
- de duur van arbeidsrelatie dermate lang is dat het werk van de ZZP'er ingebed lijkt te zijn in de organisatie;
- er sprake lijkt te zijn van een fictieve dienstbetrekking;
- niet volgens een modelovereenkomst wordt gewerkt.
De Belastingdienst wil na de invoering van de nieuwe ZZP-wetgeving het huidige handhavingsmoratorium gefaseerd afbouwen en vervangen door een nieuwe toezicht- en handhavingsstrategie. Staatssecretaris Snel zal de Tweede Kamer voor de zomer nader informeren over de vervolgstappen.
Peter Meulepas, administratie- en belastingconsulent te Mill.
