De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft de Belastingdienst gemaand om zo snel mogelijk te stoppen met het verwerken van burgerservicenummers in de BTW-identificatienummers van zelfstandigen met een eenmanszaak. De wettelijke grondslag ontbreekt daarvoor.
De Belastingdienst heeft ruim een jaar geleden al beloofd om met een plan van aanpak te komen om dit probleem op te lossen, maar dat is er nog niet van gekomen. Als dat niet snel alsnog gebeurt, kan de AP handhavende maatregelen treffen.
Het burgerservicenummer (BSN) is een persoonsgebonden nummer waarmee burgers zich bij de overheid kunnen identificeren. Het BSN is fraudegevoelig: als de gegevens in verkeerde handen vallen kunnen die gebruikt worden voor identiteitsfraude.
De Belastingdienst heeft de burgerservicenummers verwerkt in de Btw-identificatienummers van zelfstandigen met een eenmanszaak. Die ondernemers – het gaat vooral om zzp’ers – hebben dat BTW-nummer nodig om te kunnen voldoen aan de factuur- en andere vereisten in de wet omzetbelasting. Deze ondernemers klagen al langer over deze werkwijze van de Belastingdienst.
De AP heeft een onderzoek ingesteld en daar is uitgekomen dat er geen wettelijke grondslag bestaat voor het gebruik van het BSN in het BTW-nummer. De Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming (UAVG) schrijft voor dat in een wet expliciet moet zijn vermeld dat persoonsgegevens voor een bepaald doel verwerkt en gebruikt mogen worden. En dat is volgens de AP hier niet het geval: de Wet algemene bepalingen burgerservicenummer (Wabb), die gaat over het gebruik van het BSN, zegt niets over gebruik van het verwerken van het BSN in het BTW-nummer.
De AP vindt de werkwijze van de Belastingdienst ‘niet rechtmatig en behoorlijk’. De Belastingdienst moet de gehekelde werkwijze zo snel mogelijk stoppen. Als dit niet gebeurt kan de AP handhavende maatregelen treffen.
Staatssecretaris Snel van Financiën heeft onlangs op Kamervragen geantwoord dat de Belastingdienst zich niet principieel verzet tegen een andere manier van het toekennen van BTW-nummers, maar een omschakeling naar een andere nummersystematiek gaat zowel de Belastingdienst als de betreffende ondernemers veel tijd en geld kosten. Snel heeft toegezegd de Tweede Kamer binnenkort te informeren over de mogelijkheid van een BTW-identificatienummer zonder BSN. De vraag is of de AP zo lang wil wachten met het treffen van handhavende maatregelen. De AVG kent afschrikwekkend hoge boetes: voor overtredingen die zien op fundamentele verplichtingen is dat maximaal € 20.000.000,- of 4% van de wereldwijde omzet. De ‘omzet’ van de Belastingdienst over 2018 – de geraamde belastingopbrengst – is volgens de Miljoenennota 2018 in totaal €284,5 miljard. Rekent u maar uit welke boete dat wordt.
Peter Meulepas, administratie- en belastingconsulent te Mill.
