Het einde van het jaar is altijd een mooi moment om terug te kijken. Wat hebben we als Brabants Landschap bereikt? Met wie hebben we samengewerkt? Wat waren de hoogtepunten? Maar ook… wat zijn de plannen voor het nieuwe jaar? 2024 leek wel het jaar van Tongelaar, er is veel gebeurd!
Het grootste hoogtepunt van dit jaar was de benoeming van Landgoed Tongelaar tot het zesde Icoonlandschap van Nederland door de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap. Icoonlandschappen zijn gebieden met een bijzondere landschappelijke schoonheid en gaafheid. Deze unieke stukjes cultuurlandschap laten door hun rijke cultuurhistorie zien hoe de geschiedenis van het Nederlandse landschap levend gehouden kan worden. Verschillende partijen zetten zich ervoor in deze gebieden niet alleen te behouden maar ook verder te ontwikkelen. Bovendien zijn Icoonlandschappen ecologisch waardevol omdat er tal van bijzondere plant- en diersoorten voorkomen.
Gijs Looijen, beheerder van het landgoed in Mill: “We hebben niet één super bijzonder ding, het is de combinatie. Er zitten hier veel dassen. We zijn denk ik de dassenhoofdstad van Nederland. We hebben geen chique kasteel, geen machtige bossen. We hebben akkers, weides, heggen en grotere bospartijen, en oude lanen en veldpaden. Het kasteel is oud en imposant. Het is juist het samenspel dat klopt.” Landgoed Tongelaar is volgens Looijen ‘een dynamisch landgoed’. “Het is een levend landgoed, geen landgoed waar alles is aangeharkt.”
Een levend landgoed
Dat Tongelaar een levend landgoed is, was vooral goed te merken tijdens de herfstvakantie. Op een redelijk zonnige zondag togen 550 kinderen én hun ouders, opa’s en oma’s naar Tongelaar voor het uitverkochte Natuurfeest. De hele dag vermaakten de kinderen zich met een beverburcht bouwen, zelf appelsap persen, leren natuurfotograferen, zaadbommetjes maken, broodjes bakken, braakballen uitpluizen en nog veel meer. Met dank aan Ontdek Mill, Scouting Mill, Stichting Een Goei Leven en IVN Cuijk en Grave, alle vrijwilligers én alle kinderen en hun ouders, was het weer een geweldige dag!
Bijzondere soorten
Ook qua natuurontwikkeling is op het landgoed niet stilgezeten. Vorig jaar werden de natuurgebieden De Gagel en De Hoeven aangepakt. Van open velden met akkers en graslanden, naar een meer divers en natuurrijk landschap, waar planten, bloemen, insecten, vogels en amfibieën een thuis vinden.
Om dit te bereiken werd op 25 hectare maaiveldverlaging toegepast. Door de voedselrijke bovenlaag af te graven, wordt de bodem voedselarmer en komt de grondwaterstand dichter bij de oppervlakte. Ook helpen stuwen om kwelwater vast te houden en het overschot aan regenwater af te voeren. Op het afgegraven deel is maaisel verspreid van nabijgelegen blauwgrasland; een inmiddels zeldzaam landschapstype in Nederland. Inmiddels zien we de eerste resultaten van dit harde werk: enkele bijzondere soorten hebben hun kleurige bloemen laten zien, zoals grote ratelaar, moeraskartelblad en grote kattenstaart. Er wacht hier een fleurige, geurige toekomst!
Uitzicht op 2025
Komend jaar gaan we door met ons harde werk op Landgoed Tongelaar. Zo wordt het informatiepunt van Brabants Landschap – te vinden in Kasteel Tongelaar – helemaal vernieuwd, wordt het landgoed een rondwandeling mét audiotour rijker en hebben we nog uitzicht op een grote verrassing... Bezoek Landgoed Tongelaar, en laat je verrassen door deze verbogen parel in het Raamdal tussen Maas en Maashorst!
