Mill kent maar liefst twee kastelen, Kasteel Tongelaar en Kasteel Aldendriel, hetgeen de historie van Mill nog veel interessanter maakt.

Eerst nemen wij u mee op reis in een serie van 5 delen over de bewogen geschiedenis van Kasteel Tongelaar. Daarvoor moeten we een heel eind terug in de tijd, namelijk naar de 9e eeuw, toen in het moerassige gebied van Tongelaar een mottekasteel stond. 

Een “laar” is een open plek, meestal door de mens gekapt in een oerbos en een “tong” is een landverhoging, dus de naam van Landgoed Tongelaar en het kasteel is duidelijk te herleiden.

Een motte is een afgeplatte aangelegde heuvel van aarde, waarop een toren werd gebouwd, die aanvankelijk geheel uit hout bestond. Het mottekasteel in Mill diende onder andere om dekking te zoeken tegen de Noormannen, die op hun rooftochten niets ontziend waren.

Twee eeuwen later kwam het kasteel in het bezit van de Heeren van Land van Cuijk en in 1282 gaf Jan de Eerste van Cuijk het onder lichte dwang in bruikleen aan Floris de Vijfde van Holland. Hij had het recht er soldaten in onder te brengen, maar toen Floris in 1296 werd vermoord werd het leencontract verbroken. Jan van Cuijk was persoonlijk betrokken bij het complot om Floris af te zetten en na de moord kwam Tongelaar weer in handen van de Heeren van Cuijk. 

In 1377 werd er een Beneficie van Sint Catharina gesticht, hetgeen inhield, dat de eigenaar het kasteel verleende in ruil voor bijvoorbeeld militaire bijstand, het bewerken van de grond of het besturen van de bewoners. Er werd een kapel in het kasteel gebouwd, de Onze Lieve Vrouwekapel. 

Omstreeks 1445 werd de uit Kessel afkomstige edelman Cornelis van Merwick de nieuwe leenheer van het kasteel en daarna Willem van Merwick. Diens dochter Johanna trouwde met Arnt van Bocholt uit het Duitse plaatsje Lobberich vlak over de grens bij Venlo en zij werden in 1513 eigenaar van het kasteel.

In 1538 kwam hun zoon, Floris van Bocholt in het bezit van Tongelaar en pas bij het vierde huwelijk met de zeer jeugdige Maria van Varick kreeg hij een nakomeling, namelijk een dochter, Maria van Bocholt. Zij trouwde met Anton van Berchem, burgemeester van Antwerpen en zodoende werd het kasteel eigendom van het geslacht van Berchem, die ook de heren van Berchem waren, een plaats in de buurt van Antwerpen.

In 1614 erfde hun zoon, Hendrik van Berchem, het kasteel en deze huwde met Isabella Revelasco. Hun zoon Floris volgde op zijn beurt zijn vader weer op en zo werd hij in 1672 samen met zijn vrouw Anne Placide Tserclaes eigenaar van Kasteel Tongelaar. 

Lees volgende week in deel 2 wie er vanaf 1700 tot op heden op kasteel Tongelaar gewoond hebben of de eigenaar zijn.

Geschreven door Marja Verheijen

Bron: Wikipedia, Ontdek Mill, Stichting Myllesheem