Het woord “Vrede” is misschien wel het woord, wat in kerstliedjes het meest bezongen en bejubeld wordt. Het is de hoop, die iedereen uitspreekt en het doel, wat iedereen voor ogen heeft. En laat ik maar meteen heel duidelijk zijn: we bakken er niks van! In tegenstelling tot natuurrampen, ziektes en ander natuurgeweld, is het bewaren van de vrede toch iets wat we zelf in de hand zouden moeten kunnen hebben. Nou, dus mooi niet!
Ik herinner me nog heel goed, dat ik als meisje van een jaar of 12 op bed op mijn slaapkamer heb liggen huilen, omdat de beelden van de wreedheden van de oorlog in Vietnam toch wel heel veel impact op me hadden. Iedereen kent beslist wel de foto uit 1972 van het Vietnamese meisje dat naakt en schreeuwend over straat rent om te vluchten voor de napalmbommen. In mijn kinderlijke naïviteit dacht ik toen, dat zoiets gruwelijks nooit en nergens meer zou voorkomen, maar inmiddels weet ik natuurlijk wel beter.
De naam van het meisje was Kim Phuc en zij woont nu met man en kinderen in Canada, waar zij in 1992 asiel had aangevraagd. Zij ondervindt nu nog steeds veel gezondheidsproblemen als gevolg van de brandwonden en zij is in alle opzichten voor het leven getekend.
In 1984 fotografeerde Steve McCurry “Het meisje met de groene ogen”, toen zij vanuit Afghanistan op de vlucht moest voor het Russische leger. Haar foto kwam op de cover van de National Geographic van juni 1985, misschien wel de meest beroemde coverfoto ooit. In 2002 werd zij opgespoord en kreeg zij eindelijk een naam: Sharbat Gula. Ze had verder geen onderwijs meer genoten en ze kon slechts haar naam schrijven en niet lezen. Ze had de gruwelen van de oorlog overleefd, maar net als bij het meisje uit Vietnam heeft zij nooit de kansen gehad, die elk kind verdient.
Haar indringende ogen hebben mij altijd geïntrigeerd en vorig jaar heb ik haar portret geschilderd op een steen, maar het was onmogelijk om de angst in haar ogen te vangen.
Ongeveer 20 jaar geleden maakten mijn man en ik in november een rondreis door Kenia en maakten wij kennis met een overweldigende natuur en flora en fauna, maar ook zagen wij de keerkant van dit prachtige land: de armoede, de slechte infrastructuur en de corruptie. We hebben ook een school bezocht en ik kon moeilijk mijn emoties bedwingen bij het zien van de vloer van zand, de bankjes van houten balken en het weinige leermateriaal. Dit terwijl wij op ’t Stekske in Langenboom de eerste stappen aan het zetten waren op de digitale snelweg en er veel geld geïnvesteerd werd in allerlei multimedia middelen. Het verschil kon niet groter zijn. Ik had wat kleurboekjes, stiften en pennen meegenomen, maar ik zag wel, dat dat het verschil ook niet zou maken.
Hoewel ik smul van alles wat met Kerst te maken heeft en ik moeilijk de verleiding kan weerstaan om allerlei decoraties aan te schaffen, werd ik toen bij thuiskomst in december toch wel enigszins onpasselijk van alle overvloed aan prullaria en luxe eten in de overvolle winkels.
Een vreedzame Kerst of is het meer “samen vreten”? Sorry voor mijn taalgebruik, maar ik kon het niet laten. Maar ja, in bed gaan liggen huilen en minder op het kerstmenu zetten, daar los je ook geen wereldproblemen mee op. Dus ik wens iedereen hele fijne dagen met de glazen vol geschonken met rechtvaardigheid, de schalen rijkelijk gevuld met respect en de borden opgediend met een flinke portie tolerantie op een bedje van solidariteit.
Rest mij alleen nog de vraag: wat staat er bij jou op het kerstmenu?
Marja Verheijen
