Enkele weken geleden gingen we uiteten in Oss en reden we langs het historische fabrieksterrein van tapijtfabriek Bergoss. Ik slaakte een enthousiaste kreet van bewondering en verwondering. Wat is dat mooi geworden!
De perfecte combinatie van oude authentieke bouwwerken en eigentijdse architectuur. De lange fabrieksgevel bestaande uit 12 “scheefstaande huisjes” (zaagtandwand) is zo goed als helemaal intact gebleven met hier en daar een doorkijk naar wat er achter de historische voorzijde is gebouwd. De dakspanten zijn bewaard, zij overkoepelen de gezamenlijk tuin en zijn doorgetrokken in de moderne nieuwbouwwoningen. De industriële uitstraling is nog steeds zichtbaar en voelbaar. Ik vond het prachtig! Google maar eens “Het Patroon Oss” en zie hoe het kan.
Gelukkig was de architect van onze oude houtfabriek van Van Hout er ook van overtuigd, dat oud en nieuw heel goed samen kunnen en dat cultureel erfgoed bewaard moet blijven. Dat wat er is, laten voortbestaan in dat wat er voor de huidige maatschappij nodig is. Daar waar verleden en toekomst samenkomen. Het is een prachtig ontwerp met een knipoog naar het industriële verleden van het oude fabrieksterrein van onze ooit eens vrijwel enige en grootste werkgever. Naast mijn vader werkten er ook zowat al mijn ooms, die de werkdag begonnen en eindigden op het signaal van de Toet van Van Hout. Deze toren staat nog steeds als tastbaar overblijfsel van de florerende Millse houtindustrie te pronken. Gelukkig!
Mijn nichtje Milou heeft ondanks de duiven en de vleermuizen al vele jaren met plezier in het oude pand van de firma van Lieshout schuin tegenover de kerk gewoond. Van Lieshout was een speciaalzaak voor woningstoffering, meubilair en later ook kleding en andersoortig textiel. Ik herinner me, dat ik samen met mijn moeder en tantes regelmatig er naar toeging voor onder andere een jurkje of stof en garen om er zelf een te maken. Vooral tijdens de jaarlijkse opruiming waren wij van de partij. In die tijd begon de uitverkoop zo’n beetje in het hele land op dezelfde dag en stonden mensen in de rij om te profiteren van de beste koopjes. Er stond bij Van Lieshout ooit zelfs een bankstel in de etalage, dat letterlijk te koop was voor een appel en een ei.
Van Lieshout maakte plaats voor supermarkt Jan Linders en daarna werd het mooie statige pand aan de Oranjeboomstraat als antikraak verhuurd in afwachting van een andere bestemming. Milou is vorige week verhuisd, want het gebouw met de historische gevel en daarmee ook de vele authentieke details aan de binnenkant zullen gesloopt worden. Er zal een prachtig complex, Villa Oranje verrijzen. Toch jammer, dat hier “toen” moet wijken voor “nu” en er weer een stukje cultureel erfgoed uit het Millse centrum verdwijnt.
De nieuwe bewoners van de schitterende appartementen en penthouses (wat klinkt dat deftig voor Mill) zullen zeker veel woongenot beleven en ik hoop, dat één van hen ook net zoveel zal genieten van het schitterende uitzicht op de kerk, zoals mijn nichtje Milou dat deed.
“Mill Mooi Maken” houdt niet in, dat al het oude moet wijken voor het nieuwe, maar helaas gebeurt dat regelmatig. Zo zijn onlangs de plannen voor de Ringerstraat bekend geworden en ondanks alle toch wel enigszins begrijpelijke redenen om deze woningen te slopen, is het toch erg jammer, dat weer een stukje historie van Mooi Mill verloren gaat.
Hopelijk betekent “Mill Mooi Maken” niet steeds “Mooi Mill Kapotmaken”.
Rest mij alleen nog de vraag: Welk gebouw in Mill mag van jou echt weg, omdat het Mill niet mooier maakt?
Marja Verheijen,
